รู้ก่อน รอดก่อน! เหตุผลที่คุณไม่ควรพึ่งแต่ Social Media ในการทำธุรกิจ

การที่ผมตั้งชื่อหัวข้อแบบนี้ หลายๆ คนก็อาจจะไม่เห็นด้วย และแย้งในใจว่า

“ทำไมล่ะ? ตอนนี้ฉันก็ใช้ Facebook ในการขายอาหารอยู่ ยอดขายก็พุ่งเอา พุ่งเอา” หรือ “ธุรกิจการโพสต์เสื้อผ้าบน Instagram และปิดการขายด้วย LINE ของฉันก็ยังไปได้ดี มีคนทักมาสั่งเสื้อไม่ขาดสาย”

ใช่ครับ มันก็จริงที่ การซื้อขายของผ่านช่องทาง Social Media อย่าง Facebook, Instagram และ LINE (Social Commerce) ของประเทศไทยเรานั้นโตขึ้นมาก และมีแนวโน้มที่จะเติบโตขึ้นเรื่อยๆ เพราะคนไทยนิยมการคุยกับคน และชอบจ่ายเงินผ่านการโอนเงินมากกว่า ซึ่งพฤติกรรมของคนไทยนั้นต่างกับพฤติกรรมของการซื้อขายของบนโลกออนไลน์ของประเทศอื่นๆ ที่เน้นการซื้อของผ่านปุ่ม Add to cart และจ่ายเงินผ่านบัตรเครดิต (eCommerce) ค่อนข้างมาก

นอกจากนั้นแล้วการขายของผ่าน Facebook, Instagram หรือ LINE นั้นก็ยังสามารถทำได้ง่ายอีกด้วย ไม่ต้องมีหน้าร้าน ไม่ต้องจ้างพนักงานเยอะ บางครั้ง ขายเช้า ได้เงินตอนเย็นเลย

แล้วสรุปว่าการทำธุรกิจบน Social Media เพียงอย่างเดียวมันไม่ดียังไง?

ก่อนหน้านี้ผมเขียนเหตุผลที่อยู่ในใจคุณออกมาแล้ว ทีนี้ตาผมเขียนเหตุผลที่อยู่ในใจผมออกมาบ้างนะ ว่าปัญหาของ Social Media หรือข้อเสียของ Social Media ที่ผมศึกษาและมองเห็นมา มีอะไรบ้าง

เหตุผลที่คุณไม่ควรพึ่งแต่ Social Media (โซเชียลมีเดีย) ในการทำธุรกิจ

1. การตลาดบน Social Media เป็นการตลาดแบบผลัก

ถ้าธุรกิจหลักของคุณอยู่บน Social Media แน่นอนว่าสิ่งที่คุณต้องทำแน่ๆ ก็คือ การขาย แต่การที่คุณจะทำให้คนมาเห็น และซื้อสินค้าของคุณแบบ Organic บนโลกโซเชียลมีเดียในยุคปัจจุบันนี้เป็นเรื่องที่ยากมากๆ เพราะฉะนั้นสิ่งที่คุณต้องพึ่งคือ โฆษณา

ซึ่งการโฆษณาบน Social Media นั้นมันจะเป็นการตลาดแบบผลัก ที่จะเข้าไปขัดจังหวะในหน้า feed ของคนอ่าน ข้อดีของการตลาดแบบนี้คือมีราคาค่อนข้างถูก และสามารถใช้สร้างการรับรู้ (Awareness) ของคนในวงกว้างได้ดี แต่ถ้าจะเอาไปใช้ในขั้นตอนของการปิดการขาย อาจจะไม่ใช่วิธีที่เหมาะสมในระยะยาว

การทุ่มงบที่เกี่ยวข้องกับการขายไปกับช่องทางที่เหมาะกับการสร้างการรับรู้ มันจะทำให้คุณเสียแรง และเสียเงินมากกว่าที่ควรจะเป็น

2. เขายิ่งแข็งแกร่ง เรายิ่งอ่อนแรง

แพล็ตฟอร์ม Social Media ต่างๆ อย่าง Facebook, Instagram หรือ LINE นั้นมีคนไทยใช้อยู่มากกว่า 41 ล้านคน (60% ของจำนวนประชากร) และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มมากขึ้นอีกเรื่อยๆ

คุณอาจจะคิดว่า “ก็ดีนะสิ ฉันจะได้มีลูกค้าเพิ่มมากขึ้นอีก”

แต่ถ้ามองให้ลึกลงไปอีกขั้น คุณจะรู้ว่า มันไม่ใช่แค่ลูกค้าหรอกที่จะเพิ่มขึ้นมา คู่แข่งของคุณเองก็จะเพิ่มขึ้นมาอย่างมากมายมหาศาลด้วย เพราะอย่างที่ได้บอกไป การเริ่มต้นซื้อขายผ่านช่องทาง Social Media นั้นสามารถทำได้ง่ายมาก

ค่า Reach บน Facebook ในปัจจุบันที่น้อยอยู่แล้ว ในอนาคตมันจะยิ่งน้อยลงอีก (โดยเฉลี่ยแล้ว ในปี 2016 Facebook Reach นั้นน้อยลงประมาณ 52% จากปีก่อนหน้า) และ Instagram ที่มี Facebook เป็นเจ้าของก็น่าจะตามมาติดๆ ในอีกไม่นาน

และค่า Reach ที่น้อยลงจะทำไปสู่การที่คุณจะต้องจ่ายค่า Ad เพิ่มเพื่อให้ Reach ถึงลูกค้ากลุ่มเป้าหมายของคุณ และแน่นอนว่าในอนาคต คุณต้องจ่ายมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าคุณจะพยายามทำ Ad ให้สร้างสรรค์ หรือว่า Optimize Ad ยังไงก็ตาม

3. Social Media คือบ้านเช่า บ้านเราควรเป็นที่อื่น

ตัวอย่างง่ายๆ ที่เห็นได้ชัดก็น่าจะเป็น Facebook ที่คนไทยคุ้นเคยกันอย่างดี

เวลาคุณสร้างเพจ คุณรู้ไหมครับว่าโดเมนนั้นเป็นโดเมนของ Facebook (เช่นของ Content Shifu ก็จะเป็น https://www.facebook.com/contentshifu), เซอร์เวอร์ที่เพจของคุณตั้งอยู่ก็เป็นของ Facebook หรือแม้แต่แฟนๆ ที่มาไลก์หรือติดตามเพจของคุณ คนเหล่านั้นก็ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของ Facebook

เพราะฉะนั้น ถ้าคุณคิดว่าคุณเป็นเจ้าของเพจของตัวเองบน Facebook คุณอาจจะต้องคิดใหม่นะครับ เพราะว่าคุณเป็นแค่ “คนเช่าอยู่” ถ้าคุณเผลอทำอะไรที่ Facebook ไม่ชอบ หรือละเมิดข้อตกลง Facebook สามารถแบนคุณเมื่อไหร่ก็ได้

ตัวอย่างเช่น เพจของตากล้องคนนี้ที่มีคนติดตามมากกว่า 2 ล้านคนบน Facebook นั้นถูกแบน และก็หายไปในคืนเดียว

กรณีแบบนี้อาจจะไม่ได้เกิดขึ้นบ่อย ผมแค่อยากยกตัวอย่างเพื่อบอกว่าเพจของคุณ จริงๆ แล้วไม่ใช่ของของคุณ แค่นั้นเองครับ

เอ้อ แล้วก็ไม่ใช่แค่ Facebook นะครับ ตัวอื่นๆ ก็เป็นแบบนี้เหมือนกัน เพราะฉะนั้นการที่เราขาดการควบคุมได้ด้วยตัวเองนี้ ถือเป็นปัญหาหรือข้อเสียสำคัญข้อหนึ่งของ Social Media เลย

ได้โปรดอย่าเข้าใจผมผิด 

ผมเชื่อว่า Social Media ยังคงเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ทรงพลังที่สุดในการสร้างการรับรู้ให้กับลูกค้าในยุคนี้ และคุณควรจะใช้ประโยชน์จากมันให้ดี

แต่ถ้าสิ่งที่คุณทำคือการเปิดร้านบน Facebook โชว์สินค้าผ่าน Instagram หรือการขายของผ่าน LINE เพียงเท่านั้น ผมคิดว่าไม่ใช่แนวคิดที่เหมาะสมในระยะยาวครับ

“แล้วถ้าไม่ทำธุรกิจผ่าน Social Media แล้วจะให้ไปทำธุรกิจที่ไหนล่ะ?”

ทางเลือกที่คุณควรใช้ควบคู่กับ Social Media

ดังสุภาษิตที่ว่าไว้ว่า “Don’t put all your eggs in one basket” หรือ “อย่าใส่ไข่ทั้งหมดของคุณไว้ในตระกร้าใบเดียว” ยิ่งเป็นตระกร้าที่เรียกว่า Social Media ที่เป็นเหมือนบ้านเช่าแล้วนี่ยิ่งแล้วใหญ่ เพราะฉะนั้นผมขออนุญาตเสนอตระกร้าใบอื่นที่มันแข็งแรง และยั่งยืนกว่าให้คุณบ้างแล้วกันนะ

เว็บไซต์คือรังอันอบอุ่น

อย่าพึ่งโห่ฮาปรามาสผมว่าทำไมทางเลือกที่ผมเสนอนั้นมันไม่ได้มีอะไรแปลกใหม่เลย

มันก็จริงอยู่ที่มันไม่ได้แปลกใหม่ แต่ผมคิดว่าน้อยคนนักที่จะให้ความสำคัญกับช่องทางนี้ เนื่องจากว่ามันไม่เห็นผลในทันที และการจะเป็นเจ้าของเว็บไซต์สักเว็บหนึ่งมันก็ดูเหมือนจะไม่ใช่เรื่องง่าย

คุณอาจจะได้ฟัง ได้อ่าน เกี่ยวกับเรื่องนี้มาพอสมควรแล้ว แต่ถ้าคุณยังคิดว่ามันไม่สำคัญ หรือว่ามันยาก ขอโอกาสให้ผมได้ทำการหาเสียง และโน้มน้าวใจคุณสักครั้งนะ : )

ทำไมธุรกิจที่อยากอยู่บนโลกออนไลน์ถึงต้องมีเว็บไซต์?

สาเหตุสำคัญที่ผมคิดว่าธุรกิจที่อย่ากอยู่บนโลกออนไลน์จะต้องมีเว็บไซต์ก็คือ

ความเป็นเจ้าของ

การมีเว็บไซต์เป็นของตัวเองนั้น คุณสามารถมีโดเมน (ชื่อเว็บไซต์) และเซอร์เวอร์ (สถานที่เก็บเว็บไซต์) เป็นของคุณได้ ระหว่างคำว่า “เป็นเจ้าของ” กับ “ไม่ได้เป็นเจ้าของ” ผมว่ามันต่างกันเยอะมากเลยนะครับ

ป.ล. จริงๆ แล้วการใช้คำว่าเป็นเจ้าของเซอร์เวอร์ อาจจะไม่ถูกนัก เพราะส่วนใหญ่แล้วคนก็มักจะเช่าเซอร์เวอร์เอาเหมือนกัน แต่บริษัทที่เป็นเจ้าของเซอร์เวอร์ที่คุณเช่าอยู่นั้น จะไม่มีสิทธิ์มาเปลี่ยนแปลงอะไรบนเว็บไซต์ของคุณทั้งนั้น และถ้าคุณไม่พอใจ คุณจะย้ายออกเมื่อไหร่ก็ได้ครับ

ความยืดหยุ่น

คุณสามารถสร้าง และออกแบบเว็บไซต์ให้เหมาะสมกับจุดประสงค์ในการทำธุรกิจของคุณได้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขาย หรืออื่นๆ ในขณะที่ Social Media ต่างๆ ไม่ได้ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อขาย; Facebook ถูกสร้างมาเพื่อให้คุณเชื่อมต่อกับเพื่อน, Instagram ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้คุณแบ่งปันรูปภาพ และ LINE ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้คุณพูดคุยกับเพื่อน

ความคุ้มค่าในระยะยาว

การที่คุณเข้ามาอ่านบทความนี้ของ Content Shifu ผมคิดว่าคุณน่าจะเป็นคนที่เชื่อในการสร้างคอนเทนต์เพื่อส่งมอบคุณค่าให้กับกลุ่มเป้าหมายอยู่ไม่มากก็น้อยแน่ๆ ซึ่งการที่มีเว็บไซต์นั้น จะทำให้คุณค่าที่คุณส่งมอบออกไปอยู่นานมากยิ่งขึ้น เพราะอายุเฉลี่ยของโพสต์บน Social Media ต่างๆ จะอยู่ที่ราวๆ 2-7 ชั่วโมง ในขณะที่บทความบนเว็บไซต์นั้นจะอยู่ได้เป็นหลักเดือน หรือปี โดยการที่ถูกค้นหาผ่าน Google ครับ (สำหรับคอนเทนต์บนเว็บไซต์ ตราบใดที่คอนเทนต์คุณติด Google แล้ว และยังมีคนอยากรู้ในเรื่องที่คุณพูดถึงอยู่ คอนเทนต์นั้นๆ ของคุณจะไม่หมดอายุเลยครับ)

และถ้าคุณสร้าง Call to action (เช่นปุ่มให้กดซื้อ หรือปุ่มให้กดเข้าไปดูสินค้า) และ Sales Funnel (ขั้นตอน/เส้นทางที่คุณอยากจะให้ลูกค้าเดินตามไปจนกระทั่งปิดการขาย) ให้มันดีแล้วละก็ มันก็จะทำให้คุณจะได้ลูกค้ามาเรื่อยๆ เลยล่ะ

ทำเว็บไซต์ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่… ก็ไม่ใช่เรื่องยาก

อ่านมาถึงตรงนี้ คุณอาจจะเริ่มรู้สึกอยากมีเว็บไซต์ขึ้นมาตะหงิดๆ แต่คุณก็ยังไม่แน่ใจ เพราะคุณคิดว่าการสร้างเว็บไซต์นั้นมันห่างไกลกับความสามารถที่คุณมีเหลือเกิน

ถ้าคุณมีความคิดแบบนี้ละก็ ผมบอกเลยว่าคุณคิดไปเองครับ : )

คุณใช้ฟังก์ชั่นง่ายๆ ใน Microsoft Excel ได้ไหมครับ?

คุณพิมพ์งานบน Microsoft Word ได้ไหมครับ?

คุณทำพรีเซนเทชั่นบน Microsoft Powerpoint ได้ไหมครับ?

ถ้าคุณทำ 3 อย่างนี้ได้ ผมบอกเลยว่าการสร้างเว็บไซต์ในปัจจุบันนี้ก็ยากพอๆ กับการทำ 3 อย่างนี้แหละครับ เผลอๆ ง่ายกว่าด้วยซ้ำ

ผมขอเอาวิธีการสร้างเว็บไซต์แบบง่ายๆ มาแนะนำนะครับ

WordPress

ผมเป็นแฟนตัวยงของ WordPress ครับ เพราะว่ามันทำให้คนที่โง่เรื่องเขียนโปรแกรม (จะเรียกว่าโง่ก็คงไม่ถูก เรียกว่าไม่รู้เรื่องเลยดีกว่า เพราะผมเขียนโปรแกรมไม่เป็นเลยครับ ฮ่าๆ) สามารถทำเว็บไซต์เป็นของตัวเองได้ ข้อดีของ WordPress ก็คือทุกอย่างจะเป็นของคุณทั้งหมดจริงๆ อีกทั้งมันยังสามารถปรับแต่งเว็บไซต์ได้เยอะมากด้วยครับ มันเจ๋งเสียจนถูกเว็บไซต์ชื่อดังของต่างประเทศอย่าง Ebay, Facebook Newsroom, Grab และอื่นๆ อีกมากมายเอาไปใช้

ส่วนข้อด้อยของ WordPress ก็คือ ในช่วงเริ่มต้นคุณอาจจะต้องใช้เวลาเรียนรู้กับมันสักหน่อย และเนื่องจากว่า WordPress (WordPress.org) นั้นเป็น Open Source Software เพราะฉะนั้นถ้าเกิดปัญหา คุณจะไม่ได้รับการช่วยเหลือจากตัวบริษัทแม่ของ WordPress เองสักเท่าไหร่ครับ

ถ้าคุณเห็นข้อดี และยอมรับข้อเสียของ WordPress ได้ แล้วอยากจะลองเริ่มต้นเรียนรู้มันดู ผมแนะนำให้ไปอ่านที่เว็บไซต์ WPThaiUser ส่วนใครที่ไม่ชอบอ่าน อยากเรียนคอร์สออนไลน์ ผมแนะนำให้ลองไปดูของคุณนักรบบน SkillLane ส่วนใครที่อยากเรียนแบบตัวต่อตัว และสอนถึงบ้าน ลองเข้าไปดูของคุณพัดวี Padvee Webschool ดูครับ

ถ้าคุณไม่ได้จะทำเว็บที่แปลกประหลาด หรือเว็บที่ต้องมีการปรับแต่งเยอะมากๆ WordPress ทำให้คุณได้แทบทุกอย่างครับ คอนเฟิร์ม!

เว็บสำเร็จรูปอื่นๆ

ถ้าใครคิดว่า WordPress ยังยากเกินไปอยู่ ผมแนะนำให้ลองดูเว็บสำเร็จรูปของไทยอย่าง MakeWebEasy, iTopPlus และ VelaEasy ที่จะมีคนไทย ที่พูดภาษาไทยคอยช่วยดูแล ส่วนถ้าใครอยากลองใช้ของเมืองนอกที่มีเทมเพลตให้เลือกใช้มากกว่า ผมแนะนำให้ลองดู Wix กับ Squarespace ครับ หรือถ้าอยากได้เว็บที่เด่นเรื่อง ecommerce ก็ลองไปดู Bentoweb (ของคนไทย) หรือ Shopify ครับ

ข้อดีของเว็บไซต์สำเร็จรูปเหล่านี้ก็คือจะติดตั้ง และใช้งานง่ายกว่า WordPress และจะมีฝ่ายช่วยเหลือคอยดูแลให้เสมอๆ แต่ข้อด้อยก็คือคุณจะปรับแต่งเว็บไซต์ได้น้อยกว่าเมื่อเทียบกับ WordPress และเซอร์เวอร์ที่เก็บเว็บไซต์ของคุณจะเป็นเซอร์เวอร์ของเว็บสำเร็จรูปนั้นๆ ครับ

ลงทุนกับช่องทางที่เป็นของคุณจริงๆ ในวันนี้ ถึงแม้ว่ามันจะยากลำบากไปสักนิด แต่ก็เพื่อผลลัพธ์ที่ดีในวันหน้านะครับ : )

อ่านเพิ่มเติม: วิธีตามไปหลอกหลอนลูกค้าที่เข้าเว็บไซต์ด้วย Facebook Remarketing

โลกออฟไลน์ยังไม่หายไปไหน

นอกจากการทำเว็บไซต์แล้ว ผมเชื่อว่าช่องทางออฟไลน์ยังไม่ตาย และยังคงเป็นช่องทางที่สำคัญอยู่ เพราะว่าคนเรายังต้องการหยิบ ต้องการสัมผัส ต้องการรู้สึกกับสิ่งที่จับต้องได้ โลกออฟไลน์สามารถส่งมอบประสบการณ์หลายๆ แบบที่โลกออนไลน์ไม่สามารถให้ได้

ถ้าคุณอยู่ในโลกออฟไลน์อยู่แล้ว ดีเลย ผสานเอาข้อดีของทั้งโลกออฟไลน์ และโลกออนไลน์อย่างเว็บไซต์ และ Social Media มาไว้ด้วยกัน ใช้ประโยชน์จากจุดเด่นของแต่ละช่องทางให้ดี แล้วธุรกิจของคุณจะอยู่ได้อย่างยั่งยืนในระยะยาวครับ

สรุป

โซเชียลมีเดียก็ยังคงเป็นช่องทางที่สำคัญ และเป็นช่องทางที่คนที่อยากทำธุรกิจบนโลกออนไลน์ควรจะพาตัวเองเข้าไปอยู่ แต่ Social Media ไม่ควรเป็นเพียงช่องทางเดียวในการทำธุรกิจของคุณเพราะว่าคุณไม่ได้เป็นเจ้าของ และยิ่งนานวันไป การทำธุรกิจบนโซเชียลมีเดียจะยิ่งยากขึ้นเรื่อยๆ

การผสาน Social Media  กับเว็บไซต์ และช่องทางออฟไลน์จะเป็นวิธีที่สำคัญที่จะทำให้ธุรกิจของคุณเติบโตขึ้น และอยู่ได้ในระยะยาว

และสำคัญที่สุด ไม่ว่าคุณจะมีช่องทางกี่สิบกี่ร้อยช่องทาง ทุกช่องทางที่คุณมีมันจะไม่มีความหมายเลย ถ้าคุณไม่สามารถส่งมอบคุณค่าให้กับลูกค้าได้ ว่าแล้วก็มาทำความเข้าใจวิถีแห่ง Inbound Marketing กันเถอะ!

ตาคุณแล้ว

คุณทำธุรกิจบนโซเชียลอย่างเดียว หรือคุณมีช่องทางอื่นๆ มารองรับด้วยครับ? พิมพ์มาคุยกันได้ในคอมเมนต์เลย : )